Các hãng hàng không giá rẻ lớn nhất Đông Nam Á đang nỗ lực mở rộng đội máy bay, trong bối cảnh cạnh tranh gia tăng, chi phí tăng cao khiến lợi nhuận ngày càng mỏng. Tuần trước, hãng bay giá rẻ Jetstar Asia – hãng con của tập đoàn Qantas của Úc – có trụ sở ở Singapore đã đóng cửa.
Biên lợi ngày càng mỏng
Trong hai thập niên qua, hàng không giá rẻ đã phát triển mạnh mẽ ở châu Á nhờ thu nhập khả dụng tăng lên và nhu cầu du lịch mạnh mẽ từ khách Trung Quốc đại lục. Nhu cầu đi lại bằng đường hàng không ở châu Á dự kiến sẽ tăng nhanh hơn các khu vực khác trong vài chục năm tới. Các hãng bay giá rẻ lớn ở khu vực như VietJet Air hay AirAsia đang đặt mua thêm máy bay để tăng cường đội bay khổng lồ, nhằm giành thị phần.
Tuy nhiên, biên lợi nhuận ở châu Á mỏng hơn so với các khu vực khác. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) dự báo các hãng hàng không châu Á – Thái Bình Dương sẽ đạt biên lợi nhuận ròng 1,9% vào năm 2025, thấp hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu là 3,7%.
Các hãng hàng không trên khắp châu Á đã khôi phục phần lớn công suất kể từ đại dịch Covid-19. Du khách cũng siết chặt hầu bao, trở nên nhạy cảm về giá, buộc các hãng phải kéo giá xuống đáy.
Dữ liệu của ForwardKeys cho thấy giá vé máy bay quốc tế ở châu Á trong năm 2024 đã giảm 12% so với năm 2023. AirAsia, hãng hàng không giá rẻ lớn nhất khu vực, báo cáo giá vé trung bình giảm 9% trong quí đầu tiên, trong khi hãng vẫn tăng công suất và chuyển phần tiết kiệm từ giá nhiên liệu thấp hơn cho khách hàng.
Bên cạnh đó, chi phí như nhân công và phí sân bay cũng đang tăng, trong khi tình trạng thiếu máy bay mới đang đẩy phí thuê và bảo dưỡng lên cao.
Tuần trước, tập đoàn Qantas của Úc thông báo rằng hãng con Jetstar Asia sẽ ngừng hoạt động từ cuối tháng 7-2025 sau 21 năm hoạt động. Jetstar Asia nói họ đau đầu do “chi phí tăng thực sự cao” tại Singapore, với mức tăng hai chữ số với nhiên liệu, phí sân bay, dịch vụ mặt đất và phí an ninh.
Sheldon Hee, Phó chủ tịch khu vực châu Á – Thái Bình Dương của IATA, tin rằng chi phí hoạt động đang leo thang trong khu vực. “Biên lợi nhuận đang rất mỏng. Bất kỳ sự gia tăng chi phí nào cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng tồn tại của một hãng hàng không”, ông nói.
Trong báo cáo hồi tháng 2, hãng dữ liệu hàng không OAG nói châu Á – Thái Bình Dương là thị trường hàng không cạnh tranh nhất thế giới, giá vé máy bay bị đẩy xuống thấp do các hãng mở rộng công suất bay nhanh chóng, làm ảnh hưởng đến lợi nhuận. “Cân bằng cán cân cung – cầu và chi phí – doanh thu giờ trở nên quan trọng hơn hết”.
“Chơi lớn hay bỏ cuộc”
Đông Nam Á có mật độ chuyến bay giá rẻ quốc tế cao bất thường. Khoảng hai phần ba số ghế quốc tế trong khu vực tính đến năm 2025 là của các hãng giá rẻ, so với khoảng một phần ba số ghế quốc tế trên toàn cầu, theo trung tâm nghiên cứu hàng không Capa Centre for Aviation có trụ sở tại Sydney, Úc.
Các nhà phân tích cho rằng Qantas đã chọn chuyển máy bay của Jetstar Asia sang các hoạt động hiệu quả hơn về chi phí ở Úc và New Zealand thay vì tiếp tục thua lỗ. Nhà phân tích hàng không độc lập Brendan Sobie nói rằng các hãng giá rẻ ở Đông Nam Á đã phải vật lộn để kiếm lợi nhuận trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt ngay cả trước đại dịch, và giờ đây có thêm yếu tố chi phí cao hơn.
Các hãng bay giá rẻ đưa ra mức giá vé phải chăng bằng cách giảm chi phí hoạt động xuống mức thấp nhất có thể. Đội máy bay lớn cùng loại giúp tăng hiệu quả về quy mô. Jetstar Asia nhỏ hơn nhiều so với các đối thủ địa phương, chỉ với 13 máy bay.
Tính đến ngày 31-3, AirAsia có trụ sở tại Malaysia có 225 máy bay, VietJet có 117 (bao gồm cả hãng con tại Thái Lan), Cebu Pacific của Philippines có 99. Riêng hãng con Scoot thuộc Singapore Airlines có 53 máy bay.
Cả bốn hãng giá rẻ này đều đang mở rộng đội bay trong năm 2025 và tương lai.
Hôm 17-6, VietJet đã ký thỏa thuận mua thêm 150 máy bay thân hẹp của Airbus tại triển lãm hàng không Paris. Trong số này có hợp đồng mua 100 máy bay mới và quyền chọn mua 50 máy bay mới. Bên cạnh đó, hãng cũng ký hợp đồng mua 20 động cơ Trent 7000 của Rolls-Royce cho 20 máy bay thân rộng A330neo đã ký trước đó. Trong nhiều năm qua, hãng bay giá rẻ của Thỏa thuận này diễn ra vài tuần sau khi hãng đặt mua 20 máy bay thân rộng A330neo. ầy tham vọng. Thỏa thuận này diễn ra vài tuần sau khi hãng đặt mua 20 máy bay thân rộng A330neo, cùng với đơn đặt hàng 200 máy bay Boeing 737 Max còn tồn đọng.
AirAsia đang có đơn đặt hàng ít nhất 350 máy bay, cũng đang đàm phán để mua 50-70 máy bay thân hẹp tầm xa và 100 máy bay khu vực có thể cho phép hãng mở rộng đến nhiều điểm đến hơn.
“Cuối cùng, các hãng hoặc là buộc phải chơi lớn hoặc là phải rời bỏ cuộc chơi”, Subhas Menon, Tổng giám đốc Hiệp hội các hãng hàng không châu Á – Thái Bình Dương, nhận định.
Theo Reuters
Ricky Hồ / BSA Media
